top of page

Częściej trapimy się urojeniem aniżeli czymś rzeczywistym.

"Częściej trapimy się urojeniem aniżeli czymś rzeczywistym.

– Seneka, List 13, ustęp 4

Zdaniem Seneki zdolność planowania przyszłości jest jedną z najbardziej zdumiewających cech człowieka. Umiejętność snucia planów i tworzenia wielu wartościowych rzeczy zależy od dalekowzroczności, cechy, dzięki której potrafimy wyobrazić sobie jutro.

Seneka nazywa dalekowzroczność darem bogów, ale też nie ma nic gorszego niż zamartwianie się o przyszłość (lub o to, co mogłoby się w niej wydarzyć). To z tego powodu większość ludzi doświadcza uczucia niepokoju. Ludzie martwią się dlatego, że zamienili „przewidywanie, błogosławieństwo rasy ludzkiej” w źródło niekończących się stresów..

Seneka dostrzegł, że my, ludzie, dysponujemy potężną wyobraźnią, która kształtuje nasze uczucia i wydawane opinie.

Zdaniem Seneki martwienie się o przyszłość (lub żal za przeszłością) jest zjawiskiem przynależnym do dziedziny psychologii, a oddający mu się ludzie pozwalają, by ogarnęły ich negatywne emocje. Jak wyjaśnia filozof – zarówno przeszłość, jak i przyszłość nie istnieją, więc nie możemy nic odczuwać w związku z żadną z nich. Jedynym źródłem bólu mogą być emocje danej osoby, jej opinie lub wyobrażenia.

Nie wiem, czy Mark Twain kiedykolwiek czytał Senekę, ale podobno wyraził podobną myśl: „jestem starym człowiekiem i stanąłem twarzą w twarz z wieloma problemami, ale większość z nich nigdy się nie wydarzyła”.

Innymi słowy, były one wyimaginowane.

Seneka wyjaśnia, jak powrócić do chwili obecnej. Opisuje również inne środki zaradcze na zmartwienia i niepokój."

"Śniadanie z Seneką" David Fideler

Komentarze


bottom of page